De seinen in de Nederlandse zorg staan op rood. Door de vergrijzing van onze samenleving wordt het aantal zorgbehoevenden steeds groter, terwijl door natuurlijk verloop (pensioen) het aantal zorgmedewerkers daalt. Gelijktijdig kiezen steeds minder jongeren voor een opleiding en baan in de zorg. De personeelstekorten die hierdoor ontstaan, zorgen voor een (te) hoge werkdruk, met soms zelfs burn-out, ziekte en uitstroom tot gevolg. In 2022 steeg, mede als gevolg van de coronapandemie die er nog bovenop kwam, het ziekteverzuim in de zorg naar recordhoogte. In de eerste twee kwartalen van 2023 is het verzuimpercentage gelukkig weer aan het dalen: van 9,83% in Q1 van 2022 naar 8,76% in Q1 van 2023 en van 7,79% naar 7,22 in Q2 van deze jaren. Dit blijkt uit cijfers van verzuimdatabedrijf Vernet. Deze daling wordt vooral veroorzaakt door minder kortdurend verzuim. Het verzuim langer dan 92 dagen blijft (nog) hoog. Hoe kunnen we deze trend doorbreken? We vroegen het aan
Zorgzorro-professional en sociaal bedrijfskundig adviseur Sanne Hamers.
Vanuit haar expertise helpt Sanne onder andere organisaties in de zorg, profitsector en overheidsinstanties met verzuimvraagstukken. “De zorg is een hele leuke en interessante sector”, vertelt ze. “Niet alleen in ziekenhuizen, maar ook in verpleeg- en verzorgingshuizen, thuiszorg en gehandicaptenzorg is de maatschappelijke betrokkenheid groot. Zorgorganisaties willen graag een aantrekkelijke werkgever zijn en (zieke) medewerkers aan boord houden, maar weten niet altijd hoe te handelen of waar te beginnen.”
De afgelopen jaren hebben enorm veel medewerkers de zorg verlaten. En dat is niet verwonderlijk, volgens Sanne. “De werkdruk in de zorg is enorm. Medewerkers moeten steeds sneller werken en de druk om meer uren te maken is groot, onder meer door de tekorten op de arbeidsmarkt, terwijl de (financiële) waardering beperkt is. Tel daarbij bijvoorbeeld de inwerktijd op van invallers, wat ook weer zorgt voor toename in de werkdruk. Mensen met een groot zorghart die tóch voor deze sector kiezen, haken erop af. Dit leidt niet alleen tot verzuim, maar bijvoorbeeld ook tot de keuze om een aantal jaar eerder met pensioen te gaan.”
Tips om verzuim te voorkomen of verlagen
Naast de fysieke belasting is de mentale kant in de zorg dusdanig heftig, dat dit verzuim in de hand werkt, benadrukt Sanne. “Natuurlijk is elke zorgorganisatie uniek, maar als je kijkt naar de grote gemene deler dan kun je verzuim voorkomen of verlagen door aandacht te geven. Ook door medewerkers meer regie te geven over hun eigen inzetbaarheid en re-integratie en door dit traject te ondersteunen. Bovendien moeten organisaties proberen om het zo simpel mogelijk te doen. Verzuim heeft te maken met ontzettend veel wetten en regels. Worden deze niet (goed) opgevolgd, dan ligt een loonsanctie van het UWV op de loer. Wat ik veel zie, is dat werkgevers ‘UWV-angst’ hebben en de re-integratiebegeleiding vormgeven vanuit de motivatie om sancties te voorkomen. Veel belangrijker is echter wat de medewerker nodig heeft om tot re-integratie te komen. Probeer de wetgeving eens los te laten en kijk naar de mens die tegenover je zit. Ga een echt en oprecht gesprek aan en maak een relevant en zinvol Plan van Aanpak. Hoe kunnen jullie de re-integratie samen vormgeven, zodat de medewerker voor de zorg én de organisatie behouden blijft? Dit vraagt een andere mindset van leidinggevenden en organisaties.”
Betrokken medewerkers zijn goud waard
“Wees zuinig op je mensen en ga voor langer termijn commitment”, benadrukt Sanne. “Wanneer jouw kind een ongeluk krijgt en niet meer normaal kan lopen, dan neem je hier geen afscheid van. In plaats daarvan ga je actief op zoek naar therapieën en hulpmiddelen om dit lopen te herstellen. Voor medewerkers zouden we dezelfde strategie moeten volgen. Wat kun je samen doen om medewerkers (weer) in beweging te krijgen en te houden? In de eigen of misschien een andere functie?”
“Wanneer je goed zorgt voor je mensen, zeker wanneer zij het moeilijk hebben, dan betaalt zich dat absoluut terug”, vertelt ze. “Een mooi voorbeeld uit de praktijk is een verzorgende in een verpleeghuis, die frequent verzuimde. Mevrouw had last van haar schouder en haar glas leek altijd halfleeg. We zaten midden in een re-integratietraject, maar het wilde niet vlotten. Niets van wat wij aandroegen, was goed. Toen kwam de bedrijfsarts met het voorstel om een multidisciplinair revalidatieprogramma aan te bieden; een kostbaar programma van ongeveer 4 maanden, met als doel om zowel de fysieke als mentale belastbaarheid te vergroten. De organisatie was in eerste instantie sceptisch, maar na deze 4 maanden was mevrouw als een blad aan een boom omgeslagen! Ze was weer volledig aan het werk, zat goed in haar vel en wist waar haar grenzen lagen. En bovenal was ze ontzettend blij dat ze de kans had gekregen om dit traject te volgen. Het heeft haar leven echt veranderd. Naast haar werk als verzorgende werkt ze nu ook als ergocoach, om de ‘lessons learned’ uit het revalidatieprogramma over te dragen aan haar collega’s. Daarmee is ze op elk vlak goud waard voor de organisatie.”
Zorgzorro: ook voor een zorgprofessional op afstand
Heb jij een ervaren zorgmedewerker nodig? Iemand die op locatie voor je klaar kan staan óf iemand die ook vanuit de thuisomgeving belangrijke werkzaamheden kan verrichten?
Je vindt de juiste professional bij Zorgzorro. Op
onze website vind je meer informatie over de mogelijkheden. Natuurlijk kun je ook altijd vrijblijvend
contact met ons opnemen.
